TechWire

Tag - Security

ඔබ ඊමේල් වංචාවකට හසු වූ විට කුමක් කළ යුතුද?

ඊමේල් වංචාවකට හසු වීම ඕනෑම කෙනෙකුට සිදුවිය හැකි දෙයකි. තතුබෑම් වංචාවක් ලෙසද හැඳින්වෙන ඊමේල් වංචාවකට මුරපද, ක්‍රෙඩිට් කාඩ් අංක, ගිණුම් දත්ත, ලිපින සහ තවත් බොහෝ සංවේදී තොරතුරු සොරකම් කිරීම සඳහා ඊමේල් සහ වංචනික වෙබ් අඩවි භාවිතා කිරීම ඇතුළත් වේ. ඔබේ බැංකුවෙන් ලැබෙන පණිවිඩ හෝ වෙනත් විශ්වාසදායක ප්‍රභවයක් වැනි වංචනික ඊමේල් නීත්‍යානුකූල ලෙස පෙනෙන පරිදි සකසා අපරාධකරුවන් ඔබගේ පුද්ගලික තොරතුරු ඉල්ලා සිටින අතර, පසුව අනන්‍යතා සොරකම් සඳහා භාවිතා කරයි.


ඔබ ඊමේල් වංචාවකට ගොදුරු වූවා නම් ඔබ කළ යුත්තේ කුමක්ද?

මුරපද වෙනස් කරන්න

තතුබෑම් වංචාවකට ප්‍රතිචාර වශයෙන් ඔබ වැරදි සබැඳියක්(Link) කරා ගමන් කර හෝ පුද්ගලික තොරතුරු ලබා දී ඇත්නම්, ඔබගේ මුරපද වහාම වෙනස් කරන්න. මෙය ඊමේල්, බැංකු ගිණුම් සහ PIN අංක ඇතුළුව සියලුම ගිණුම් සඳහා සිදු කරන්න. අංක සහ සංකේත සහිත ශක්තිමත්, සංකීර්ණ, නව මුරපද සාදන්න. එවැනි මුරපද සයිබර් අපරාධකරුවන්ට බිඳ දැමීමට වඩා දුෂ්කර ය.

credentials

මූල්‍ය ආයතන වෙත දැනුම් දෙන්න

හැකි ඉක්මනින් මූල්‍ය ආයතන අමතා ඔබේ ගිණුම වංචාවකට ලක්විය හැකි බව ඔවුන්ට දන්වන්න. ගැටළුව විසඳන තුරු ඔබේ ගිණුමේ වංචා අනතුරු ඇඟවීමක් ක්‍රියාත්මක කරන්න.

ණය පත් සමාගම් අමතන්න

ණය පත් සමාගම් දැනුවත් කර තත්වය පැහැදිලි කරන්න. ඔබගේ ණය පත් තවමත් භාවිතා කර නොමැති නමුත් අනාගතයේදී අනවසර ලෙස ඔබෙන් මුදල් අය කර ගනී යැයි ඔබට හැඟේ නම්, ඔබගේ කාඩ්පත් අවලංගු කිරීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. සිදු වූ දේ ඔබේ බැංකුවට දැනුම් දීම මගින් ඔබේ ණය පත් තවදුරටත් ආරක්ෂා කර ගත හැකිය.

ඔබේ මෘදුකාංග යාවත්කාලීන කරන්න

ඔබේ මෘදුකාංග නවතම අනුවාදයට යාවත්කාලීන කරන්න. ඉන්පසුව වෛරස් හෝ වෙනත් අනිෂ්ට මෘදුකාංගයකින් (Malware) ඔබේ පරිගණක පද්ධතියට හානියක් වී ඇතැයි ඔබට සිතෙන්නේ නම් පුළුල් වෛරස් පරිලෝකනයක් ක්‍රියාත්මක කරන්න. මීට අමතරව, ඔබ සංකේතනය (Encryption) භාවිතා කළ යුතුය. ඔබ ෆයර්වෝලයක් සක්‍රීය කර ඇති බවට සහතික විය යුතු අතර බාහිර දෘඩ තැටියක පුද්ගලික තොරතුරු නිතිපතා ගබඩා කරන්න. හැකි සෑම විටම පොදු Wi-Fi ජාල භාවිතා කිරීමෙන් වළකින්න. ඔබ පොදු සම්බන්ධතාවයක් භාවිතා කළ යුතු නම්, අතථ්‍ය පුද්ගලික ජාලයක් (VPN) වැනි වඩාත්ම ආරක්ෂිත විකල්පය තෝරා ගන්න. එසේම, භාවිතයේ නොමැති විට ඔබේ පරිගණකය ක්‍රියා විරහිත කිරීමට වග බලා ගන්න. එය ක්‍රියා විරහිතව පවතින විට හැකර්වරුන්ට ප්‍රවේශ විය නොහැක.

update your software

ගිණුම් නිතිපතා පරීක්ෂා කරන්න

සැක සහිත ක්‍රියාවක් සිදු නොවන බවට වග බලා ගැනීම සඳහා ඔබේ බැංකු සහ ණය පත් ගිණුම් නිරන්තරයෙන් සමාලෝචනය කරන්න. ඔබ වංචාවෙන් 100%ක්‌ ඉවත් වූ බව සහතික වන තුරු ඔබේ ණය වාර්තාවේ වංචා පිළිබඳ අනතුරු ඇඟවීම නිරන්තරයෙන් පරික්ෂා කිරීමට වග බලා ගන්න.

සම්පත් වාර්තා කිරීම

“ජාතික වංචා තොරතුරු මධ්‍යස්ථානය” ඇතුළු ඊමේල් වංචාවක් වාර්තා කිරීම සඳහා බොහෝ සම්පත් තිබේ. මෙම සමාගම ෆෙඩරල් රජයට වංචනික ක්‍රියාකාරකම් වාර්තා කරන අතර වංචා සිදුවීම් පිළිබඳ සවිස්තර වාර්තා පවත්වාගෙන යයි. ආධාර සඳහා ඔබේ ප්‍රාන්තය තුළ ඔබට සම්බන්ධ විය හැකි සම්බන්ධතා පිළිබඳ විස්තරද ඔවුන් සපයයි.

වෙනත් ප්‍රයෝජනවත් සම්පත්

  • අන්තර්ජාල අපරාධ පැමිණිලි මධ්‍යස්ථානය: FBI සහ ජාතික වයිට් කරපටි අපරාධ මධ්‍යස්ථානය “අන්තර්ජාල අපරාධ පැමිණිලි මධ්‍යස්ථානය” නමින් වෙබ් අඩවියක් පවත්වාගෙන යයි. ඊමේල් වංචා වළක්වා ගැනීම සහ ඔබ එවැනි දෙයකට ගොදුරු වුවහොත් කුමක් කළ යුතුද යන්න පිළිබඳ බොහෝ ඉඟි සහ වෙනත් ප්‍රයෝජනවත් තොරතුරු එහි අඩංගු වේ. ඔබගේ අනන්‍යතාවය සොරකම් කළ හෝ උත්සාහයක් ගත් තෙවන පාර්ශවයකට එරෙහිව හිමිකම් පෑමක් සඳහා එය සබැඳියක් ද ඉදිරිපත් කරයි. 
  • එක්සත් ජනපද අධිකරණ දෙපාර්තමේන්තුව: එක්සත් ජනපද අධිකරණ දෙපාර්තමේන්තුව ඔබට විද්‍යුත් තැපැල් වංචා පැමිණිලි කිරීමට ඉඩ දෙන වෙබ් අඩවි පවත්වාගෙන යයි. වෙබ් අඩවියේ ප්‍රයෝජනවත් ඉඟි සහ උපදෙස් ද තිබේ. 
  • ජාතික පාරිභෝගික ලීගය: මෙම වෙබ් අඩවියට පැමිණිල්ලක් ගොනු කිරීමට ඔබට හැකි අතර වංචා වළක්වා ගන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳ තොරතුරු සපයයි. 
  • වඩා හොඳ ව්‍යාපාරික කාර්යාංශය: ඔබට සිදු වූ දේ පිළිබඳව අන් අය දැනුවත් කිරීමට මේ මඟින් හැකි වන අතර එමඟින් ඔවුන් එකම වංචාවන්ට හසු නොවනු ඇත.
scam

වංචා සම්බන්ධ ගැටළු නිරාකරණය වන තෙක් ඔබ ක්‍රියාශීලීව සිටින්න, අනාගතයේ දී සොයා බැලිය යුතු දේ දැන ගන්න. තතුබෑම් සහ වෙනත් අන්තර්ජාල වංචාවන් පිළිබඳව ඔබ වැඩි වැඩියෙන් දැනුවත් වන තරමට එවැනි ගැටළු ඇතිවීමට ඇති ඉඩකඩ අඩුය.

අන්තර්ජාලයේදී ආරක්‍ෂිත වීමට නම්

පසුගිය 5 වන දින ලෝක අන්තර්ජාල ආරක්‍ෂිත දිනය ලෙස තමයි හැඳින්වෙන්නෙ. ඊට සමගාමිව ආරක්ෂිතව අන්තර්ජාලය භාවිත කරන්නෙ කොහොමද කියන එක ගැන දැනුවත් කිරීම් අන්තර්ජාලය ඔස්සේම විවිධ ආයතන මගින් සිදුවුණා. තමන්ගේ අන්තර්ජාලය හා සම්බන්ධ ගිණුම් ආරක්‍ෂිත කරගන්න පහසු පියවර 5ක් ගැන තමයි  ලිපියෙන් කියන්න බලාපොරොත්තු වෙන්නෙ.

Recovery (ප්‍රකෘතිමත් කිරීමට) ක්‍රමයක් තබා ගැනීම

මේ සඳහා ප්‍රධාන ක්‍රම දෙකක් භාවිත වෙනවා. ඒ ජංගම දුරකථන අංකය ආධාරයෙන් සහ ඊමේල් ලිපිනයක් ආධාරයෙන්. මෙය ගිණුම හදද්දිම ලබාදිය යුතු වෙනවා. එසේ නැත්තම් පසු කාලයකදී වුනත් කරගන්න පුළුවන්. මෙමගින් ඔබේ ප්‍රධාන ගිණුම අන්සතු වුවහොත් හෝ ප්‍රධාන ගිණුමෙ password (මුරපදය) අමතක වුණොත් හෝ එය recover කිරීමට පහසු වෙනවා. එහිදී ඔබේ අනන්‍යතාව වෙනත් ක්‍රමයකින් සොයා ගත හැකියි. ඒ අනුව password reset link එකක් වෙත ඔබව යොමු කිරීමට ඔවුනට පුළුවන්.

Unique passwords

මෙය ඉතාම ප්‍රශ්නකාරී කරුණක්. ඔබ අන්තර්ජාලයේ විවිධ ගිණුම් සැදීම සිදු කරනවා. එම විවිධ ගිණුම්වලට විවිධ මුරපද යොදා ඒවා මතක තබා ගැනීම ඇත්තටම ප්‍රයෝගික නැහැ. ඒ නිසා බොහෝ අය එකම මුරපදය හැම ගිණුමටම යොදන්න පෙළඹෙනවා. නමුත් එයින් සිදු වන්නේ එක ගිණුමක හෝ මුරපදය අන්සතු වුණොත් අනිත් හැම ගිණුමක්ම අන්සතු වීමේ risk එක වැඩි වීමයි. මේ සඳහා ඔබට Password Manager Application එකක් හෝ extension එකක් යොදා ගත හැකි. Google Chromeවල එය built-in option එකක් විදියට ලැබෙනවා. ඒ වගේම Apple devices වලත් keychain පහසුකම ලබාදෙනවා. මේ අනුව ඔබේ password එක තැනකින් manage කිරීමට ඔබට පුළුවන්. ඒ වගේම Password  Biometrics Option එක ලබා දෙනවා නම් එය භාවිත කිරීම වඩාත් යෝග්‍ය වෙනවා. ඒ වගේම password එකක අවම දිග කේත 8ක් දක්වාත් විවිධ සංකේත සමග සංයෝජනය කිරීම මගිනුත් password එකේ ආරක්ෂාව වැඩි කරගන්න පුළුවන්. ඒ වගේම guess කරන්න පුළුවන් වචන භාවිත නොකිරීමත් සුදුසු වෙනවා. Password generate කරන සේවාවක් වුණත් භාවිත කරන්න පුළුවන් නම් වැදගත් වෙනවා.

Software යාවත්කාලීන කිරීම

ඔබ භාවිත කරන softwares වගේම මෙහෙයුම් පද්ධතියත් නිතරම up-to-date තබා ගැනීම වැදගත් වෙනවා. එයට හේතුව ඒ හැම patch එකකම හෝ release එකක අලුත්ම vulnerabilities වලට විසදුම් අඩංගු කරල තමයි ඔවුන් update එකක් release කරන්නේ. ඒක නිසා නිතරම update කිරීම වැදගත් වෙනවා threats වලින් ආරක්ෂා වීමට. Google Chrome වැනි සමහර applications ඉබේම යාවත්කාලින වීමට තමයි ඔවුන් කටයුතු කරලා තිබෙන්නෙ.

පහත links වලින් විවිධ OSවල update කරන steps ගැන දැනුවත් වෙන්න පුළුවන්.

2-Factor Authentication

2-Factor Authentication එහෙමත් නැත්තම් 2-Step Verification කියන ක්‍රමය අන්තර්ජාලය හා සම්බන්ධ ගිණුම් අන්සතු නොවීමට ඉතා මහගු කාර්යක් කරනවා. Google, Facebook වැනි සමාගම් තම පාරිභෝගිකයින්ට මෙම පහසුකම නොමිලේ ලබාදී තිබෙනවා. මෙහිදී ගිණුමට අවතීර්ණ වීමට නම් ඔබ යොදන මුරපදයට අමතරව login වෙන වෙලාවේදී ඔබේ ජංගම දුරකථනය ලැබෙන කෙටි අංකයක් හෝ app එක විසින් ඒ වෙලාවේදී generate කරන code එක වැනි ක්‍රම යොදාගන්නවා. මෙය One Time Password (OTP)ලෙසද හැදින්වෙනවා. Online banking වලදී මෙම ක්‍රමය බහුලව භාවිත වෙනවා. Google ගිණුමේ 2-Factor Authentication ක්‍රියාත්මක කිරීමට මෙමගින් පුළුවන්.

Security Checkup

ඔබ භාවිත කරන ගිණුම අනුව මෙම පහසුකම වෙනම ලබාදීම කරනවා එම ආයතන විසින්. උදාහරණයක් ලෙස Google විසින් ලබාදෙන Security Checkup මගින් ඔබේ ගිණුමේ security එක ගැන බලාගන්න පුළුවන්. Security ප්‍රශ්නයක් තිබෙනවා නම් එතන එය පෙන්වනවා. ඒ අනුව ඔබට අවශ්‍ය වෙනස්කම් කිරීමට අවශ්‍ය කරුණු එහිදී බලාගන්න පුළුවන්. මේ වගේම Facebook මගිනුත් ඔබේ ගිණුමේ ආරක්‍ෂිතබාවය මෙමගින් බලාගන්නත් අවශ්‍ය වෙනස්කම් කිරීමටත් අවස්ථාව තිබෙනවා.

Google Maps භාවිතයෙන් ඔබගේ දුරකථනය ඇති ස්ථානය සොයාගන්න

find-my-phone

ඔබගේ Phone එක සොයාගැනීම සඳහා ඉතා පහසුවෙන් භාවිතා කරන්න පුළුවන් Feature එකක් වන මෙය බොහෝ දෙනෙක්  භාවිතා කරන ආකාරය නොදනී.

ඔබගේ Phone එකට කිසිදු Third-party app එකක් install නොකර මෙම පහසුකම භාවිතා කල හැකිය.

. Read More

Google හඳුන්වා දුන් නව ආරක්ෂකයා – Advanced Protection Program

Google කියන්නේ අපි හැමෝටම අලුත් දෙයක් නෙවේ වගේම අපි බොහෝ දෙනාගේ විශ්වාසය රැක  ගැනීමට සමත් වූ ආයතනයක්. මේ ලිපියෙන් කියන්නට යන්නේ ඒ විශ්වාසය තවත් වැඩි කිරීමට ඔවුන් ගෙන ඇති පියවරක් ගැනයි.

අද බොහෝ දෙනාට Gmail  ගිණුමක් සතුයි. තම එදිනෙදා වැඩ කටයුතු මෙන්ම විවිධාකාර web ගිණුම් සඳහා Gmail  ගිණුම් භාවිතා කරන නිසාම එහි ඇති රහස්‍ය භාවය අතිශයෙන් වැදගත් කරුණක්. විශේෂයෙන්ම මේ දිනවල අහන්නට දකින්නට ලැබෙන දේවල් සලකා බැලීමේදී cyber  අවකාශයේදී තම පෞද්ගලිකත්වයට හානියක් වේදෝයි කුඩා  හෝ චකිතයක් දැනීම පුදුමයට කරුණක් නොවේ. දේශපාලකයන්, ව්‍යාපාරිකයන් හා සමාජයට බලපෑම් කල හැකි පුද්ගලයන්ගේ web  ගිණුම් ඉලක්ක කොට රහස්‍ය දත්ත සොරා ගනිමින් ව්‍යාප්ත වන “Targeted  Attacks “ නම් online ප්‍රහාර වලට එරෙහිව නවතම විසඳුමක් Google විසින් හඳුන්වා දී තිබෙනවා. එය නමින් Advanced Protection Programme නැතහොත් APP වේ.

Advanced Protection

මෙය ක්‍රියාත්මක වන්නේ කෙසේද?

Google  විසින් කරන ලද සමීක්ෂණයකට අනුව පෙන්වා දී ඇත්තේ වර්ථමානයේ භාවිතා වන ආරක්‍ෂිත ක්‍රම අභිබවා online  ප්‍රහාර එල්ල කල හැකි බවයි. APP මගින් පැතිකඩ තුනක් ඔස්සේ ආරක්ෂාව තර කරලා තියනවා.

එයින් පළමු පැතිකඩ තමයි phishing ප්‍රහාර වලින් ආරක්ෂා කිරීම. සමහර වෙලාවට තෙවන පාර්ශ්වික Apps  වලට log  වීමේදී හෝ අලුතින් install  කිරීමේදී ඔබගේ දත්ත (email වැනි) පරිහරණය කිරීම  සඳහා අවසර ලබා දීමට සිදුවනවා. Advanced  Protection  Programme එක මගින් මෙසේ  පිටට යවන දත්ත සීමා කරනවා.තෙවැන්න වන්නේ යම්කිසි කෙනෙකු වශයෙන් පෙනී සිට ඔහුගේ ගිණුම් වලට අයුතු ලෙස ඇතුළු වීම වැලැක්වීමයි.

මෙහිදී ආරක්‍ෂිත ක්‍රමවේදය ලෙස  අපි දැනට භාවිතා කරන 2-step  verification  වගේ ක්‍රම වලින් ඔබ්බට ගිය ක්‍රමයක් වශයෙන් physical  security  key එකක් භාවිතා කරනවා. මෙය ඇත්තටම dongle  එකක්. එය  Bluetooth (Mobile ,Tablet , PC සඳහා)  හෝ USB(පුද්ගලික පරිගණකය සඳහා පමණි) ආකාරයෙන් ඔබගේ පරිගණකයට සම්බන්ධ විය හැකිය. මෙය ඔබ පාවිච්චි කරන device  එක සමග සම්බන්ධ  කර බොත්තමක් එබූ සැනින් Google  විසින් ඔබගේ අනන්‍යතාවය හඳුනා ගැනේ.

Security Key
Phishing  Attacks  වළක්වන්නේ කොහොමද?

Phishing  attacks  වලදී බොහෝ විට අපි දන්නා site  එකක් ලෙස පෙනී සිටිමින් ඔබගේ දත්ත අයුතු  ලෙස ලබා ගන්නා අවස්ථාවන් තිබෙනවා. අලුතින් හඳුන්වා දෙන security  key  එක ක්‍රියාත්මක වන්නේ කලින් හඳුනාගත්  genuine sites  වලට පමණක් නිසා මෙවැනි අවධානම් වලින් ගැලවෙන්නට පුළුවන්.

APP කරදරයක් වෙයිද?

ඉහත පෙන්වා දුන් පරිදි APP  වලින් ලොකු ආරක්ෂාවක් සපයනවා. ඒත් මේ නිසා සිදුවන බාධාවීම් හා කරදර  නැතුවාම නොවේ . පළමුව කිව යුතු වන්නේ ඔබ Google  site  එකකට ඇතුළු වීමේදී සෑම  විටම ඉහත කී security  key  එක තිබිය යුතුයි. නැති නම් දවස් කීපයකට ඔබගේ ගිණුම හෝ site  එකට ඇතුළු වීමට නොහැකි වේවි. ඒ වගේම කලින් සඳහන් කල පරිදි third -party  apps  වලට දත්ත ලබා දීම සීමිත නිසා එවැනි දත්ත අත්‍යවශ්‍ය apps  භාවිතා කිරීමට නොහැකි වේවි. Google  සේවාවන් සඳහා sign -in  වීමේදී අනිවාර්යෙන් Google  Chrome  බ්‍රව්සරය පාවිච්චි කරන්නත් වෙනවා.

ඔබට මෙය අවශ්‍යමද?

මුලදීම සඳහන් කල ආකාරයට  Google  විසින් මෙම APP  සේවාව හඳුන්වා දීමට මූලික හේතුව වන්නේ Targeted  Attacks. security  key වලට යන වියදම අමතරව වෙනත් ලොකු වියදමක් මේ සඳහා වැය  නොවුනත්  ඔබ සාමාන්‍ය වැසියෙක් නම් ඉහත සඳහන් කල අවදානම් වලට ලක්වීමට ඇති ඉඩ කඩ සීමිත නිසා APP භාවිතා කිරීමට පෙර තවත් වරක් සිතා බලන්න.

මේ ගැන වැඩි විස්තර දැනගැනීමට අවශ්‍ය නම් Google  විසින් මේ පිලිබඳ ලියා ඇති මේ ලිපියෙන් බලාගන්න පුළුවන්.

Facebook Account එකේ ආරක්ෂාව ගැන සිතුවාද?

අද ගොඩක් අය cyber අවකාශය තුල යන එන ප්‍රධාන තැනක් තමයි Facebook. ඒ වගේම Facebook නිසා පෞද්ගලිකත්වයට හානි වුන බොහෝ පිරිසක් ඉන්නවා කියල අපිට ඕන තරම් ආරංචි ලැබෙනවා. මේ වගේ ප්‍රශ්නවලට මුහුණ දෙන්න වෙන්නේ ගොඩක් වෙලාවට අපේ තියෙන නොසැලකිලිමත්කම නිසාම තමයි. මේ article එක ලියන්නේ ඒ ප්‍රශ්නවලින් මිදිලා කොහොමද පරිස්සමෙන් Facebook යන්නේ කියල.

Login එකේදි ආරක්ෂා වීම

loginweb browser එකෙන් FB log වෙනවා නම් අපිට හුරුපුරුදු login screen එකක් තමා තියෙන්නෙ. Keep me logged in කියන option එකක් තියෙනවා කියල ඔබට මතක ඇති. තමන්ගේම computer එකක් නෙමේ නම් ඒ option එක භාවිත නොකරන තරමට හොදයි. මොකද තමන් FB ගිහින් ඉවර වෙලා logout වෙන්න අමතක උනොත් account එක බාහිර පුද්ගලයෙක්ට භාවිත කරන්න හරිම ලේසි.

Password එක පෞද්ගලික විය යුතුය.

keep-calm-and-dont-share-passwords-5

අපි ඕනෑම account එකකට password එකක් දන්නේ ආරක්ෂාවට. එහනම් අපි ආරක්ෂාවට දාපු password එක අන්සතු කිරීම දැන දැන කරන මෝඩ වැඩක්. ඒක නිසා තමන්ගෙ password එක කිසි විටෙකත් අන්සතු කරන්න එපා. Facebook account එකේ ආරක්ෂාවට ඒ කාරණය ගොඩක් වැදගත්. ඒ වගේම password ගැන කියන කොට තවත් කරුණු කිපයක් කියන්න ඕන.

password_toothbrush_analogy

password එක අපි දත් බුරුසුව කියල හිතුවොත්, ඒ වගේම password එකට හොද එකක් තෝරාගන්න ඕන. ඒ වගේම වෙන කාත් එක්කවත් share කරන්න එපා. අනිත් කාරණය තමයි විටින් විට password එක මාරු කරන්න ඕන. අඩු ගානේ මාසෙකට වතාවක්වත් කරන්න ඕන. හොද password එකක් දන්නේ කොහොමද කියල මේ link එකේ web site එකෙන් බලන්න වගේම තමුන්ගේ password එක කොයිතරම් දුරට හොදද කියල බලන්න පුළුවන්.

ඒ වගේම password එකකට බොහොම සරල එහෙම නැතිනම් කෙනෙක්ට guess කරන්න පුළුවන් දේවල් දන්නා එපා. විශේෂයෙන් උපන් දින, ගෙදර අයගේ නම් වගේ දේවල්.

3rd Party Apps

අද වෙන කොට FB එකේ ගොඩක් ප්‍රසිද්ධ දෙයක් තම 3rd party applications. අපි දන්නේ නැතුව ඒ apps වලට permission දීමෙන් නොදැනුවත්වම අපේ private දේවල් ලබා දීමක් තමයි වෙන්නේ. අපේ photos, personal messages වගේ පෞද්ගලික දේවල් අන්සතු වීමක් වෙන්න පුළුවන්. ඒක නිසා ඒ වගේ apps භාවිත කරනකොට ගොඩක් ප්‍රවේශම් වෙන්න ඕන. හොද ratings තියෙනවද, මොන වගේ දේවල්ද ඒ app එක use කරන්නේ වගේ දේවල් හොයල බලන්න පුළුවන්.
සමහර apps තියෙනව අපි permission නොදීම අපේ wall එකේ, app එකේ results post වෙනවා. එක පෞද්ගලිකත්වයට හානි වෙන  දෙයක් වෙන්න ගොඩක් ඉඩ තියෙනව. ඒකෙන් වැළකෙන්න නම් කරන්න ඕන, app එක use කරන්න කලින් posts auto share වෙනවද කියල සැක හැර දැන ගන්න ඕන.

Login Alerts & Login Approvals

තමුන්ගේ account එක නොදැනුවත්ව වෙන තැනකින් log වෙලා නම් alert එකක් එහෙම නැත්තම් notification එකක් එන විදියට හදන්න පුළුවන්. ඒ සදහා Settings -> Security Settings වල තියෙන Login Alerts enable කරන්න ඕන. ඒක email එකට හෝ/හා mobile phone එකට එන විදියට වෙනස් කරගන්න පුළුවන්.login-approval

අනාරක්ෂිත අවස්ථාවක් දැනුම් දෙන්න තම ඒ ක්‍රමය තියෙන්න. ඒ වගේම අනාරක්ෂිත බවෙන් මිදෙන්න login approvals කියල විශේෂාංගයක් FB වල තියෙනවා. එකත් කලින් කිව්වා Security Settings වලම තියෙනවා. එකෙන් වෙන්න අපි username හා password ගහල account එකට log වෙන්න හදන කොට අපේ mobile එකට text එකකින් යම් කේතයක් එවනවා FB එකෙන්. එක enter කරාම තමයි අපිට log වෙන්න පුළුවන්. මේක automatically generate වෙන කේත ක්‍රමයක්.

Trusted Contacts

FB account එක යම් වැරදීමකින් තමන්ට log වෙන්න බැරි දෙයක් වුනොත්, ඒ සදහා FB ඉන්න තමන්ට විශ්වාස යාළුවෙක් හරහා නැවත ලබා ගන්න පුළුවන්. ඒකට අපිට විශ්වාස FB friendsල නම් කරන්න පුළුවන්.

Privacy එක ආරක්ෂා කිරීම

privacyFacebook කියන්නේ ගොඩක් වෙලාවට privacy පැත්ත ගැන දෙසැරයක් හිතන්න ඕන තැනක්. මොකද FB එකේ අපේ අදහස්, සිතුවිලි, photos, videos share කරන තැනක්. ඒවා බලන්න ඕන නැත්තේ කවුද කියන එක තීරණය කරන්න අපිට අයිතියක් තියෙනව. එකට ගොඩක් ලොකු අවසථාවක් FB එකෙන් අපිට ලබා දීල තියෙනවා.
Settings -> Privacy Settings වලට යන්න, එතනින් අපේ timeline එකේ තියෙන දේවල් බලන්න පුළුවන් කාටද කියන එක වගේම, තමන්ගේ account එකට friend request එවන්න පුළුවන් කාටද, තමන්ව contact කරන්න පුළුවන් කාටද වගේ, privacy එකට බලපාන දේවල් customize කරන්න පුළුවන්.

Blocking haters

blockedඅපිට කරදරයක් වෙන පුද්ගලයෝ ඉන්නවා නම් ඒ accounts block කරන්න පුළුවන් අපිට. එතකොට ඒ account එක කිසිම විදියකින් අපිට පේන්නෙ නෑ වගේම ඒ පුද්ගලයාටත් අපිව පේන්නෙ නෑ. ඒක කරන්න settings වල තියෙන Blocking කියන තැනට යන්න පුළුවන්. මේකෙන් තමන්ගේ privacy එකට හානි කරන අයව block කරන්න පුළුවන්. මේකෙදි පුද්ගලයෝ විතරක් නෙමේ, කරදරකාර page invitations, app invitations වගේම event invitations වුනත් block කරන්න පුළුවන්.

Who to add as friends ?

Facebook කියන්නේ social media එකක්. ඉතින් මෙතන අපිට අලුත් යාලුවෝ හද ගන්න හොද තැනක්. හැබැයි මිතුරු වේශයෙන් එන හතුරෝ ගොඩක් ඉන්න තැනක් තමයි FB කියන්නේ. ඒක නිසා අලුත් යාලුවෝ ඇති කර ගන්න කලින් අපි දෙසැරයක් හිතන්න ඕන. තමුන් දන්නේ නැති අය add කර නොගන්න තරමට තම නුවණට හුරු. තමුන් දන්නේ නැති අයට් friend request නොයවනවා වගේම දන්නේ නැති අයාගෙන request අවම accept නොකර ඉන්න තරමටම හොදයි. මොකද දන්නේ නැති අය අපේ timeline එක බැලීමෙන් privacy පිළිබද ප්‍රශ්නයක් වෙන්න පුළුවන්.

friends

Spams & Malware

Facebook හරහා ගොඩක් spam messages එහෙමෙහෙ යනවා. emailවලට එන spams  වගේම තමයි. බොරු විස්තර දාල අපේ වටිනා කාලය නාස්ති කරනවා වගේම, අපිව මුළා කරන එක මේ spam වලින් වෙනවා. විශේෂයෙන් දැන් හදුන්වා දීල තියෙන message request පහසුකම නිසා දන්නැති අයගෙන් එන messages සීමා කරන්න පුළුවන්.
මේ ළගදි FB එක පුරාවටම malware එකක් සංසරණය වුණා. එක link එකක් click කරාම තමා නොදැනුවත්වම අනිත් friends ලගේ wall වල video එකක් link එකක් share වෙනවා. මේක මුළු fb එක පුරාම පිළිලයක් වගේ ව්‍යාප්ත වුණා. මේ වගේ දන්නේ නැති links click නොකර ඉන්න තරමට තම හොද. නැත්තම් තම නොදැනුවත්ව ගොඩක් වැරදි දේවල් වෙන්න පුළුවන්. එක නිසා FB භාවිතය ගොඩක් ප්‍රවේශමෙන් කරන්න ඕන දෙයක්.

Social media කියන්නෙ Facebook විතරමද?

ගොඩක් අයට social media කිව්වම මතක් වෙන්නෙ FB එක විතරමයි. එක්කො YouTube, Twitter. ඒව මතක් වෙන්නෙත් පස්සෙ. ඒ තරමටම FB තමයි අපිට ගොඩක් හුරුපුරුදු වෙලා තියෙන්නෙ.

Social media?

Social media කියන්නෙ අන්තර්ජාලය ඔස්සේ පරිගණකය හෝ ජංගම දුරකතනය හෝ වෙනයම් මාධ්‍යයකින් පිරිසක් සමග සම්බන්ධ වෙලා අදහස් දක්වන්න පුලුවන් එකතරා මාධ්‍යයක්. අදහස් දක්වන්න photo, video, articles වගේ දේවල් උනත් වෙන්න පුලුවන්. මෙතන ප්‍රධාන දේ වෙන්නෙ පිරිසක් virtual  විදියට එකතු වෙන එක.

ඉතිහාසය

Social media ඉතිහාසය 1997 තරම් ඈතට දිව යනවා. ඒ කියන්නේ ලංකාවට Internet ඇවිල්ලත් අවුරුදු දෙකයි. පලවෙනි social media site එක විදියට සැලකෙන්නෙ sixdegrees.com. Andrew Weinreich කියන පුද්ගලයා තමා මේක හොයාගත්තේ. 2001 දී මේක අක්‍රිය කරලා තියෙනවා.

Makeoutclub කියල 2000 දී තමා ඊලග social media යෙදුම අවේ. 2005 වගේ කාලෙ වෙනකොට MySapce තමයි ලෝකෙම ප්‍රසිද්ධ social media සිතේ එක වෙලා තියෙන්නෙ. එහෙම දියුණුවුණ social media,  අද වෙනකොට 100කට වැඩිය තියෙනවා.

Read More

Capy – An user friendly CAPTCHA

How many of you have thought why this people want me to fill different kind of letters which are really difficult to read? Are they testing my English knowledge? Or else my eyesight? And how many of you have tried entering it several times and left the website due to this couple of words with distorted letters that are challenging to read? honestly I have done it some more years back.

Simply CAPTCHA (Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart) is used to identify whether user is a human or not.

What if I say that now you don’t need to worry about CAPTCHA anymore? Yes, you really don’t need it because of CAPY.

Here we go….. What’s CAPY? Another crappy solution which makes you to leave website trying after several times? Not really. CAPY is a patented and unique hassle free solution which can replace CAPTCHA. It’s all about security and design. This solution is available for both PC and smart device users. With a smart device, verification can be done with just a swipe of a finger.

CAPY offer four different kinds of CAPTCHAs

1. Puzzle CAPTCHA

Here user will be receiving an image with some empty space. The puzzle CAPTCHA peice will be displayed seperately and user need to drag and drop it in the white space correctly.

capy-captcha1

2. Free Style Puzzle CAPTCHA

The difference between Puzzle CAPTCHA and Free Style Puzzle CAPTCHA is, Free style Puzzle CAPTCHA allows the website developers to change the CAPTCHA background image and puzzle CAPTCHA piece as they want.

capy_captcha2

3. Text CAPTCHA

What if you think shapes and puzzles are not your thing? Here text CAPTCHA comes… All you need to do is enter the letters display inside the image in to the text box. You may think this is the same crappy CAPTCHA which exits now. May be you think it is very easy to track this. In fact if you are a human. But this puzzle CAPTCHA contains some complicated details, edges etc which prevents bots from tracking the code.

capy_captcha3

4. Text – No JavaScript CAPTCHA 

This is for the lovers of previous generation web browsers and smart devices which do not use JavaScript. This verification is based off of an image tag. Functionality of this CAPTCHA is same as Text CAPTCHA.

capy_captcha4

CAPY is available for major web development platforms including Word Press, PHP, Rudy and Python. All you need to do is register and login to CAPY and generate the JavaScript code from it. The generated code needs to be added to the webpage where you need to have the CAPTCHA.

Following Image shows how display and verification process happens using CAPY.

capy_captcha5

Image source – www.capy.me

Cyber security week 2012 – Sri Lanka

The Cyber security week 2012 organized by Sri Lanka CERT|CC is underway and its 5th Annual conference will be held on the 5th of December. “Strategize….Plan….Act….A recipe for Effective Security” will be the theme of the conference. The conference will feature presentations from noted speakers, panel discussions and a lightning demonstration(an Electronic Banking hack)

On the 6th of December, Technical Workshop 1 will be held on the topic of “OWASP ESAPI: making it work for you”. It will be conducted by Mr. Wong Onn Chee, President, OWASP Singapore Chapter.

On the 7th of December, Technical Workshop 2 will be held on the topic of “Practical secured software security testing “. It will be conducted by Mr. Tin Aung Win, Application Security Advisory Board Member, (ISC)2®.

Click here for more information and registration