Category - Science

පාරජම්බුල කිරණ නව Covid-19 වසංගතයට එරෙහිව ක්‍රියා කරයිද?

July 29, 2020

1 min read

පාරජම්බුල කිරණ දශක ගණනාවක් තිස්සේ රෝගකාරක විෂබීජ විනාශ කිරීමට භාවිතා කර ඇත. නමුත් එය නව Covid-19 වසංගතයට එරෙහිව ක්‍රියා කරයිද? කෙටි පිළිතුර නම් “ඔව්”. එය පුහුණු වෘත්තිකයන් විසින් වඩාත් හොඳින් පාලනය කරනු ලබන සංකීර්ණ මෙහෙයුමක් වන අතර නිවැරදි මාත්‍රාවකින් නිවැරදි පාරජම්බුල කිරණ ලබා දිය යුතුය.

පාරජම්බුල කිරණයේ විවිධ ආකාර

පාරජම්බුල කිරණ තරංග ආයාමය මත පදනම්ව වර්ග තුනකට වර්ග කළ හැකිය: UVA, UVB සහ UVC. රෝග පාලනය හා වැළැක්වීමේ මධ්‍යස්ථාන වලට අනුව, UVB සහ UVC ආලෝකය බොහෝමයක් ඕසෝන් ස්ථරයෙන් අවශෝෂණය වන බැවින් පෘථිවියට ළඟා වන සියලුම පාරජම්බුල විකිරණ පාහේ UVA වේ. කෙටිම තරංග ආයාමය සහ ඉහළම ශක්තිය ඇති UVC, විෂබීජ නාශකයක් ලෙස ක්‍රියා කළ හැකිය.

Detroit හි Henry Ford රෝහලේ චර්ම රෝග විද්‍යාව හදාරන භෞතික විද්‍යාඥයකු වන Indermeet Kohli වෙෙද්‍යවරයා පවසන්නේ UVC වසර ගණනාවක් තිස්සේ භාවිතා කර ඇති අතර එය අලුත් දෙයක් නොවන බවයි. උග්‍ර ශ්වසන වෛරසය (SARS-CoV) සහ මැද පෙරදිග ශ්වසන සින්ඩ්‍රෝමය (MERS-CoV) වැනි H1N1 ඉන්ෆ්ලුවෙන්සා සහ අනෙකුත් කිරීටක වෛරස් අක්‍රීය කිරීමට නිශ්චිත තරංග ආයාමයකින් යුත් UVC-254 සාර්ථකව භාවිතා කර ඇති බව තව දුරටත් ඇය පවසයි.

UVC-254 ක්‍රියා කරන්නේ කොහොමද?

UVC-254 ක්‍රියා කරන්නේ මෙම තරංග ආයාමය DNA සහ RNA වලට හානි ඇති කරන බැවිනි. UVC-254 සඳහා ප්‍රමාණවත් ලෙස නිරාවරණය වීමෙන් DNA සහ RNA වලට හානි වන අතර එමඟින් ඒවා ප්‍රතිවර්තනය කිරීමට, සාර්ථක ලෙස විනාශ කිරීමට හෝ අක්‍රීය කිරීමට ක්ෂුද්‍ර ජීවියෙකු හෝ වෛරසයකට නොහැකි වේ.

UVC හි මෙම තාක්ෂණය, භාවිතයේ පහසුව සහ ස්පර්ශ නොවන ස්වභාවය පිළිබඳ දත්ත උපස්ථ කිරීම වසංගතය මධ්‍යයේ එය වටිනා මෙවලමක් බවට පත් කරයි. නමුත් වගකීමකින්, නිවැරදි භාවිතය ඉතා වැදගත්ය. UVC හි DNA හානිකර හැකියාවන් නිසා මිනිස් සමට සහ ඇස්වලට එය අතිශයින්ම භයානකය. පාරජම්බුල කිරණ ආධාරයෙන් විෂබීජ නාශක තාක්‍ෂණය මූලික වශයෙන් වෛද්‍ය පහසුකම් වල තිබිය යුතු අතර ඡායාරූප හා ඡායාරූප විද්‍යාව පිළිබඳ විශේෂඥ දැනුමක් ඇති කණ්ඩායම් විසින් ආරක්ෂාව සහ කාර්යක්ෂමතාව සඳහා ඇගයීමට ලක් කළ යුතුය.

UVC අන්තර්ගත සාමාන්‍ය ලාම්පු මේ සඳහා යොදා ගන්න පුළුවන්ද?

නිවසේ UVC ලාම්පු සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, සමට සහ ඇස්වලට හානි කිරීමට ඇති හැකියාව එකම භයානක කම නොවන බව Cleveland සායනයේ වෛද්‍යවරයෙකු වන Jacob Scott වෛද්‍යවරයා පවසයි. මෙම උපාංගවල අඩු ගුණාත්මක පාලනයක් ද ඇත. එයින් අදහස් කරන්නේ ඔබ සැබවින්ම රෝග කාරකය ඉවත් කරන බවට සහතිකයක් නොමැති බවයි.

මුහුණු ආවරණ වැනි පුද්ගලික ආරක්ෂණ උපකරණ (PPE) UVC විෂබීජ නාශක කිරීම වඩාත් කාර්යක්ෂම කිරීමට Kholi සහ Scott වෙෙද්‍යවරු සමඟ ඔවුන්ගේ කණ්ඩායම් කටයුතු කරමින් සිටිති. දැනට පවතින UVC උපකරණ නැවත භාවිතා කරන ලෙස රෝහල් වලට ඔවුන් උපදෙස් ලබාදී ඇත. Scott වෙෙද්‍යවරයා ඇතුළු කණ්ඩායම අවම වෛද්‍ය පහසුකම් යටතේ භාවිතා කළ හැකි යන්ත්‍රයක් සහ විෂබීජ නාශක කාමරයේ ජ්‍යාමිතිය කෙරෙහි බලපාන සාධක මැන ගැනීමට උපකාරී වන මෘදුකාංග වැඩසටහනක් නිර්මාණය කර ඇති අතර එමඟින් කාර්ය මණ්ඩලයට UVC මාත්‍රාව වඩාත් කාර්යක්ෂම ලෙස ලබා දිය හැකිය.

මෙය 100%ක්‌ සාර්ථකද?

සංසරණය වන වාතය පිරිසිදු කිරීම සඳහා සිවිලිමේ UVC ඒකක ස්ථාපනය කිරීම පිළිබඳව වර්තමානයේ අඛණ්ඩ සංවාද පවතී. තවත් සමහරු UVC හි තවත් තරංග ආයාමයක් පිළිබඳව UVC-222 හෝ Far-UVC නමින් පර්යේෂණ කරමින් සිටින අතර එය මිනිස් සෛල වලට හානි නොවන බව පෙන්වා දෙයි. නමුත් ඒ සඳහා වැඩි පර්යේෂණ අවශ්‍ය වනු ඇත. “නිවැරදිව හා වගකීමෙන් යුතුව භාවිතා කරන විට, UVC හට විශාල විභවයක් ඇති බව පැහැදිලිය.”

හොඳම ආහාර තාක්ෂණ නවෝත්පාදන 5

July 3, 2020

Pamodi Rupasinghe

Science

Add comment

1 min read

වර්තමානය වන විට දේශගුණික විපර්යාසයන්ගෙන් තර්ජනයට ලක්ව ඇති ලෝකයේ වර්ධනය වෙමින් පවතින ජනගහනය පෝෂණය කිරීමට ආහාර හා කෘෂිකාර්මික සමාගම් උත්සාහ දරයි. 2018 දී SoftBank’s Vision අරමුදල කෘෂිකාර්මික තාක්‍ෂණය සඳහා ඩොලර් මිලියන 200 ක ආයෝජන වටයක් මෙහෙයවීය. ඊට පෙර වසරේදී, මුළු ආයෝජනය ඩොලර් බිලියන 1.5 ඉක්මවා තිබුණි. එය මෙම අංශයට වාර්තාගත මුදලකි.

Macro of pepper seedlings ready for plant

ඉදිරි දශක කිහිපය තුළ ආහාර සඳහා ඇති ඉල්ලුම ඉහළ යනු ඇතැයි ජනගහනය ගැන සැලකෙන අනාවැකි පෙන්නුම් කරන අතර, දේශගුණික විපර්යාස අනුපාතය පිළිබඳ අනාවැකි පෙන්නුම් කරන්නේ බෝග අස්වැන්න එම කාලය තුළ හතරෙන් එකකින් පහත වැටෙනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරන බවයි. මෙම දැවැන්ත අභියෝගය ජය ගැනීම සඳහා නව්‍යකරණය අතිශයින්ම අවශ්‍ය වේ.

විද්‍යාගාරයෙන් වැඩුණු මස් – Lab grown meat

මීට පෙර විද්‍යා ප්‍රබන්ධවල වූ , විද්‍යාගාරයෙන් වැඩුණු මස් අපගේ රාත්‍රී කෑම මේසයට ළඟදීම පැමිණේ. පළමු විද්‍යාගාරයේ වැඩුණු බර්ගර් 2013 දී එළිදැක්වූ විට එය නිෂ්පාදනය කිරීමට ඩොලර් 280,000 ක් වැය විය. දැන් ආරම්භකයින් විශ්වාස කරන්නේ මෙම බර්ගර් ඉතා ඉක්මණින් ඩොලර් 10 බැගින් සුපිරි වෙළඳසැල් රාක්ක වලට ලබා දිය හැකි බවයි.

2025 වන විට ලොව පුරා මස් සඳහා ඇති ඉල්ලුම 70% කින් ඉහළ යනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ. විද්‍යාගාරයෙන් වැඩුණු මස් විශාල වශයෙන් නිෂ්පාදනය කිරීම මගින් ආහාර සැපයුම් දාමයේ මෙම තීරණාත්මක පරතරය පිරවිය හැකිය. 2040 වන විට ගෝලීය වශයෙන් පරිභෝජනය කරන මස් වලින් 60% ක් ලැබෙන්නේ විද්‍යාගාරයෙන් වැඩුණු ආදේශක හෝ ශාක පදනම් කරගත් විකල්ප වලින් බව AT Kearney සමාගම අනාවැකි පළ කරයි.

Artificial Meat — Ground meat sample burger patty in lab scientist hand. Clean artificial cultured meat in laboratory test tube concept.

සාම්ප්‍රදායික සත්ව ගොවිතැනෙන් හා ඝාතනයෙන් ඉවත් වීමෙන් හරිතාගාර විමෝචනය 96% කින් අඩු කළ හැකි අතර ලොව පුරා සත්ව ගොවිතැන සඳහා භාවිතා කරන භූමියෙන් 99% ක් දක්වා නිදහස් විය හැකි බව Adam Smith ආයතනය සොයාගෙන තිබේ.

ජෛව හායනය කළ හැකි ඇසුරුම් – Biodegradable packaging

ප්ලාස්ටික් වලට ඇබ්බැහි වීම තිරසාර නොවන බව අපි දනිමු. එහි ව්‍යාප්තිය ආහාර කර්මාන්තය තුලවැඩි වශයෙන් දක්නට ලැබේ. නමුත් මෙය විසඳීමට අපහසු ගැටලුවකි. පරිසර හිතකාමී ද්‍රව්‍ය භාවිතා කිරීමේ රැල්ලක් බොහෝ සිල්ලර වෙළෙන්දන් සහ ආපනශාලා හිමියන් පටන් ගෙන ඇති අතර, ඒවා වඩාත් සමීපව පරීක්ෂා කර බැලීමේදී තවමත් පරිසරයට තර්ජනයක් වී ඇත. මෑතකදී ඇති වූ මතභේදයකදී, අවන්හල් දාමයක් වන චිපොට්ල්, කොම්පෝස්ට් කළ හැකි බඳුන් වල ආහාර සපයන බව සොයා ගන්නා ලදී. ඇත්ත වශයෙන්ම ඒවායේ ඉහළ මට්ටමේ විෂ සහිත සංයෝගයක් වන ෆ්ලෝරීන් (Fluorine) අඩංගු වන අතර එමඟින් ඒවා දිරාපත් නොවන අතර පිළිකා කාරක බවට පත් වීමට හැකිය.

බොහෝ සමාගම් දැන් ආහාර කර්මාන්තයේ සෑම වසරකම ඉවතලන මෙට්‍රික් ටොන් මිලියන 6-8 ක් පමණ වන බෙල්ලන්ගේ අපද්‍රව්‍ය භාවිතයෙන් නව්‍ය ජෛව හායනයට ලක්වන විකල්පයන් සංවර්ධනය කරමින් සිටී. විද්‍යාඥයින් විසින් මෙම අපද්‍රව්‍ය වලට විසඳුමක් ලෙස ආහාර ඇසුරුම් සඳහා භාවිතා කළ හැකි ජෛව හායනයට ලක්විය හැකි ප්ලාස්ටික් එතුමක්, බෙල්ලන්ගේ අන්තර්ගත Chitin – Chitosan බවට පත් කිරීමෙන් සොයාගෙන ඇත.

අවතාර මුළුතැන්ගෙයි – Ghost kitchen

එක්සත් ජනපදයේ, අවන්හල්-බෙදා හැරීමේ සේවා කර්මාන්තය ආර්ථිකයෙන් ඩොලර් බිලියන 19 ක් උපයා ගනී. කෙසේ වෙතත්, Deliveroo සහ Uber Eats වැනි සේවාවන් දේශීය අවන්හල් සඳහා නරක ආරංචියක් විය හැකිය. අවන්හල් වලට බෙදා හැරීමේ ගාස්තු කොමිස් වලින් 25% සිට 35% දක්වා ප්‍රමාණයක ලාභයක් ලබා ගැනීමට දැනටමත් හැකිය. අවන්හලක් පවත්වාගෙන යාමේ පිරිවැයට සමගාමීව, බොහෝ දෙනා අතරමැදියා කපා දමා සම්පූර්ණයෙන්ම අතථ්‍ය අවන්හල් ආකෘතියක් වැලඳ ගැනීමට බලාපොරොත්තු වෙයි.

“අවතාර මුළුතැන්ගෙයි” නොහොත් “වලාකුළු මුළුතැන්ගෙයි” අවධානය යොමු වී ඇත්තේ ක්ෂණික ආහාර සැපයීම කෙරෙහි ය. ඔවුන්ට භෝජනාගාරයක් නොමැත, එයින් අදහස් කරන්නේ ඔවුන්ට ශ්‍රමය සහ කුලී වියදම් කපා හැරිය හැකි බවයි. ඉන්දියාවේ නගර 20 ක් පුරා මුළුතැන්ගෙවල් 235 ක් ක්‍රියාත්මක වන Rebel foods මෙම අංශයේ ප්‍රධානතම අවන්හලකි.

සිරස් ගොවිතැන – Vertical farming

පුනර්ජනනීය කෘෂිකර්මාන්තයට සහ ඉහළ යන ඉල්ලුම සපුරාලිය හැකි සිරස් ගොවිතැන සඳහා ඉහළ බලාපොරොත්තු ඇත. සිරස් ගොවිතැන යනු නාගරික ප්‍රදේශවල, සාමාන්‍යයෙන් විශාල ගබඩාවල ගෘහස්ථව වගා කරන ක්‍රමයකි. නාගරික ගොවිපලවල් මගින් ආකර්ශනීය විසඳුම් ඉදිරිපත් කරන්නේ ඉතා සුළු වශයෙන් වගා කළ හැකි ඉඩම් ඇති රටවල හෝ ආනයනික ආහාර මත යැපෙන රටවල ය. සිරස් ගොවිපලවල්, ඉඩම් හා ජලය බෙහෙවින් අඩු ප්‍රමාණයක් භාවිතා කරන අතර ශාකයේ පෝෂණ ප්‍රමාණය සමීපව අධීක්ෂණය කිරීම නිසා 200% – 400% අතර ඉහළ අස්වැන්නක් ලබා ගනී. මෙය පළිබෝධනාශක අවශ්‍යතාවය ද ප්‍රතික්ෂේප කරයි.

කෙසේ වෙතත්, එහි වර්තමාන ස්වරූපයෙන්, සිරස් ගොවිතැන සැලකිය යුතු ශක්තියක් භාවිතා කරන අතර, ඒවායින් බොහොමයක් හයිඩ්‍රොපොනික් පද්ධති සහ කෘතිම ආලෝකය යොදා ගනී. සිරස් ගොවිපලවලට පුනර්ජනනීය බලශක්තිය මහා පරිමාණයෙන් උපයෝගී කර ගත හැකි වන තෙක්, වඩා තිරසාර විකල්පයක් වනුයේ නගරවල වහල අවකාශය භාවිතා කිරීමයි.

සුපිරි භෝග – Super crops

වඩාත් අභියෝගාත්මක දේශගුණයක් තුළ, මිනිසුන්ට එම කාලගුණයට ඔරොත්තු දෙන බෝග අවශ්‍ය වන අතර පෝෂණයෙන්ද පොහොසත් විය යුතුය. තෝරාගත් අභිජනනය හා ජෛව ශක්තිමත් කිරීම තුළින් මෙය සාක්ෂාත් කරගත හැකි අතර කෘෂිකාර්මික අවධියේදී ක්ෂුද්‍ර පෝෂක ආහාර සඳහා එකතු කරනුයේ සම්මත ශාක වර්ග ඔවුන්ගේ වල් ජාතීන් සමඟ හරස් බෝ කිරීමෙනි. ජාන ඉංජිනේරු විද්‍යාව තවත් විකල්පයකි; විද්‍යාඥයින් සොයාගෙන ඇත්තේ බෝග වඩාත් නියඟයට ඔරොත්තු දීම සඳහා ජානමය වශයෙන් වෙනස් කළ හැකි බවයි.

එවැනි සුපිරි භෝග සඳහා උදාහරණ ලෙස සති දෙකක් දිය යට ජලයේ ගිලී ගියත් නොනැසී පැවතිය හැකි ‘ස්කූබා’ සහල් සහ අංශක හතරක් තරම් උෂ්ණත්ව වෙනසකට ඔරොත්තු දිය හැකි යකඩ බහුල බෝංචි අයත් වේ. ඩුබායි හි විද්‍යාඥයින් ‘quinoa’ වැනි භෝග වෙනස් කරමින් රටේ ශුෂ්ක කාන්තාරවල සශ්‍රීක විය හැකි ආකාරයට වැඩි දියුණු කර ඇත. මන්දපෝෂණය වැනි අත්‍යවශ්‍ය පෝෂ්‍ය පදාර්ථවල ඌනතා රෝග වළක්වා ගැනීම සහ සංජානන ක්‍රියාකාරිත්වය වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ඉතා වැදගත් වන උප-සහරා අප්‍රිකාව වැනි ප්‍රදේශවල මෙවැනි බෝග පරිවර්තනය කළ හැකිය.

දිගු කාලයක් පුරා මතුපිට පෘෂ්ඨ මත ඇති විෂබීජ නාශනයට SLINTEC වෙතින් NanoSterile

April 28, 2020

Kaveesha Baddage

Science

Add comment

1 min read

ඔබේ මංගල දිනය හරිතවත් කරගන්න අමුත්තන්ට තෑගි දෙන අලුත්ම කලාව

April 27, 2020

TechWire

Science

Add comment

1 min read

Model 3 තාක්‍ෂණයෙන් බල ගැන්වෙන Tesla Ventilators

April 20, 2020

Avishka Meddegoda

News, Science

Add comment

1 min read

TESLA යනු විදුලි බලයෙන් ක්‍රියාකරන මෝටර් රථ නිපදවීම සදහා විශේෂ වුණු සමාගමක්. ඔවුන්ගේ අලුත්ම නිමැවුමක් ගැන මෑතකදී ප්‍රකාශයට පත් කර තිබුණා. ඔවුන්ගේ Model 3 තාක්ෂණයෙන් බලගැන්වෙන ventilators තමා මේ විදියට පෙරදසුන් කර තිබුණේ. COVID-19 වසංගතය නිසා ඇති වී ඇති අධික හිඟය හේතුවෙන් තමා ඔවුන් මෙලෙස ventilators නිපදවීමට යොමුවී තිබෙන්නේ. සමාගමේ YouTube නාලිකාවේ පළ කරන ලද නව වීඩියෝවක, Teslaහි ඉංජිනේරුවන් Ventilatorsහි අනුවාද දෙකක් පළකර තිබෙනවා. නිව් යෝර්ක් නගරයේ නගරාධිපතිගේ ඉල්ලීමකට අනුව Teslaහි හිමිකරු Elon Musk විසින් මෙලෙස ventilators නිපදවා දීමට කැමැත්ත ලබා දී තිබෙනවා.

TESLA Ventilator හි භාවිතා වන තාක්ෂණය

නමුත් පවත්නා සැලසුමක් භාවිතා කරනවාට වඩා නව Ventilators නිපදවීමට උත්සාහ කිරීම සම්බන්ධයෙන් Tesla විවේචනයට ලක්වී තිබෙනවා. මේ පිළිබද අදහස් දක්වමින් ඔවුන්ගේ ඉංජිනේරුවරුන් ප්‍රකාශ කර තිබෙන්නේ ඔවුන් හොදින්ම දන්නා, විශ්වාසවන්ත කොටස් මෙහිදී ඔවුන් භාවිතයට ගන්නා බවයි. එමෙන්ම අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට ඔවුන් සතුව එම කොටස් ඇති බවද ප්‍රකාශ කර තිබුණා.සමාගමේ Ventilatorහි සැලසුමෙහි එහි මෝටර් රථ වලින් Model 3 හි තොරතුරු තිරය සහ පරිගණකය මෙන්ම Model Sහි අත්හිටුවීමේ පද්ධතියේ කොටසක් ද ඇතුළත් කර තිබෙනවා. මෙලෙස මෙම කොටස් භාවිතා කිරීම යන්ත්‍රවල සංවර්ධන හා නිෂ්පාදන ක්‍රියාවලිය වේගවත් කිරීමට උපකාරී වන බවට සදහන් වේ.

කෙසේවෙතත් මෙලෙස ventilators නිපදවීමට ආරම්භ කල සමාගම Tesla පමණක් නොවේ. තවත් බ්‍රිතාන්‍ය සමාගම් තමන්ගේම Ventilators නිර්මාණය කරමින් සිටින බැවින් සම්පත් රැස්කර ගන්නා බවටද තොරතුරු වාර්ථා වී තිබුණා. Dyson සමාගම ඔවුන්ට බ්‍රිතාන්‍ය රජයෙන් Ventilators 10,000 ක් සඳහා ඇණවුමක් ලැබුණු බවට The Guardian වෙබ් අඩවියට සදහන් කර තිබුණා. එලෙසම එක්සත් ජනපදයේ සෙසු මෝටර් රථ නිෂ්පාදකයින් වන Ford සහ General Motors වෛද්‍ය ප්‍රජාව සඳහා Ventilators සහ වෙනත් අත්‍යවශ්‍ය උපකරණ නිපදවීමට සැලසුම් කර තිබේ. Ford සමාගම වඩාත් සරල Ventilator අනුවාදයක් නිපදවීමට GE Healthcare සමාගම සමග කටයුතු කරන අතරතුර General Motors, Ventec Life Systems සමාගමට එහි යන්ත්‍ර නිෂ්පාදනය වැඩි කිරීමට උපකාරී වන බවට වාර්ථා වනවා.

තමන්ගේම Ventilators නිර්මාණය කිරීම මෙන්ම Elon Musk පවසන්නේ ඔහු FDA විසින් අනුමත කරන ලද Ventilators මිලදී ගෙන ඒවා අවශ්‍ය සංවිධාන වෙත නැව්ගත කරන බවයි. කෙසේවෙතත් කොරෝනා වයිරස් වසංගතය පිළිබඳ ඔහු දැක්වූ ප්‍රතිචාරයන් නිසා ඔහු විවේචන රැල්ලකට මුහුණ දී ඇති අතර, එහි බරපතලකම අවතක්සේරු කිරීම, ළමයින්ට වෛරසයෙන් ප්‍රතිශක්තීකරණයක් ඇති බව Twitter පණිවුඩයක් මගින් යෝජනා කිරීම සහ Teslaහි කැලිෆෝනියා කර්මාන්ත ශාලාව විවෘතව තැබීමට උත්සාහ කිරීම එලෙස විවේචනය වීමට හේතු වී තිබෙනවා. මෙලෙස ඔහු විවේචනයට ලක්වී තිබුනත් Teslaහි නවතම වීඩියෝවෙන් පෙන්නුම් කරන්නේ සමාගමේ Ventilators පිළිබඳ වැඩ කටයුතු ප්‍රගතියක් ලබන බවයි.

COVID – 19

March 24, 2020

Osusara Kammalawatta

News, Science

Add comment

1 min read

COVID – 19 හෙවත් Coronavirus Disease 2019 යනු මේ දිනවල ලොව පුරා පැතිරෙමින් පවතින, ඉතා දරුණු වයිරස් විශේෂයකි. Corona වයිරස් කාණ්ඩයේ නවතම සාමාජිකයෙක් ලෙස සොයාගැනෙන නව Corona වයිරසය පළමු වරට හඳුනාගැනෙන්නේ චීනයේ හුබෙයි ප්‍රාන්තයේ වූහාන් ප්‍රදේශයෙන් වන අතර, මේ වන විට ලොව පුරා රටවල් 170 කට ආසන්න ප්‍රමාණයක ව්‍යාප්ත වී ඇත. නව Corona වයිරසය හේතුවෙන්, මේ වන විටත් ලොව පුරා විශාල ජීවිත සංඛ්‍යාවක් හානි වී ඇත. මේ වන විට ශ්‍රී ලංකාවෙන් ද COVID – 19 රෝගීන් කිහිප දෙනෙක් වාර්තා වී ඇත.

COVID – 19 ව්‍යාප්තිය සම්බන්ධ ලොවපුරා තොරතුරු ලබා ගැනීමට පිවිසෙන්න,

හඳුනා ගන්නේ කෙසේද?

නව Corona වයිරසය ප්‍රධාන වශයෙන් බලපාන්නේ ශ්වසන පද්ධතියට වන අතර, මෙම වයිරසය කෙනෙකුගේ ශරීරයට ඇතුළු වී දින කිහිපයක් ගතවන තෙක් රෝග ලක්ෂණ කිසිවක් නොපෙන්වයි. මේ සඳහා අවම දින 2 ක සිට 14 ක් දක්වා කාලයක් ගතවිය හැක.

මුල් අවදියේදී උණ ගතිය, වියළි කැස්ස, හිසරදය, හුස්ම ගැනීමේ අපහසුතා සහ උගුරේ වේදනාව වැනි රෝග ලක්ෂණ පෙන්වන අතර, පසුව වමනය, තද උණ වැනි රෝග ලක්ෂණ ඇතිවිය හැක. තත්වය දරුණු අතට හැරෙනුයේ නියුමෝනියා තත්වයට පත් වීමෙනි. අවසානයේ ශ්වසන පද්ධතිය ඇතුලු වෙනත් ශරීර අවයව ක්‍රියා විරහිත වී මරණයට පත් විය හැක.

ව්‍යාප්ත වන්නේ කෙසේද?

COVID – 19 වයිරසය ප්‍රධාන නාසයෙන් සහ මුඛයෙන් ශරීර ගත වේ. මීට අමතරව ඇස් මගින්ද ශරීර ගත විය හැකි බව සොයාගෙන ඇත. Corona රෝගියෙකු කතා කරන විට, කහින විට හෝ කිමුහුම් යවනවිට ඔහුගේ මුඛයෙන් හෝ නාසයෙන් කෙල බිඳිති සමග වයිරසය පිට වන අතර එය වාතය හරහා ආසන්නයේ සිටින තවත් කෙනෙකුගේ ශරීරයට ඇතුළුවිය හැක. තව ද පෘෂ්ඨයක් මත Corona වයිරසය පැවතියහොත් එම පෘෂ්ඨය ස්පර්ශ කරන කෙනෙකුගේ අතෙහි තැවරෙන වයිරසය, මුහුණ ස්පර්ශ කරන අවස්ථාවක නාසය හෝ මුඛය හරහා ශරීර ගත විය හැක. මෙහි දරුණු තත්වය වන්නේ. රෝග ලක්ෂණ මතු වීමට දින කිහිපයක් ගත වුවද, රෝගය ව්‍යාප්ත වීම පළමු දින සිටම සිදු වීමයි. තවද මෙම වයිරසයට යම් පෘෂ්ඨයක් මත දින කිහිපයක් නොනැසී පැවතිය හැක.

ශරීරයට ඇතුළුවන COVID – 19 වයිරසය, ශ්වසන මාර්ගය ඔස්සේ පෙනහළු වෙත ගමන් කරයි. මෙසේ පෙනහළු වලට ඇතුල්වන වයිරසය ජීවී සෛල තුලට ඇතුල් වී, සෛලය විනාශ කරමින් නව වයිරස බිහි කරයි. මෙසේ පෙනහළු සෛල එකක් විනාස කරමින් වයිරස දහස් ගණනක් බිහි වෙයි. හොඳ ප්‍රතිශක්තියක් නොතිබුනහොත්, දිගින් දිගටම පෙනහළු සෛල විනාශ වී නියුමෝනියා තත්වයට පත්වී පසුව මරණයට පත්විය හැක.

වලක්වා ගන්නේ කෙසේද?

නව Corona වයිරස ව්‍යාප්තිය අවම කර ගැනීමට ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය අතුල ජාත්‍යන්තර සංවිධාන මගින් පිළිවෙත් කිහිපයක් හඳුන්වා දී ඇත.

ප්‍රථමයෙන්, අප හැකි පමණ නිවසින් බැහැර නොවී සිටිය යුතුයි.
නිවසින් බැහැර වන්නේ නම්, මුහුණු ආවරණයක් පැළඳීම මගින් වයිරසය නාසය සහ මුඛය හරහා ශරීර ගත වීම අවම කරගත හැක.
තවත් කෙනෙකු සමග කතා කරන විට අවම මීටර 1ක පරතරයක් තබා ගත යුතුයි.
නිරන්තරයෙන් අත් පිරිසිඳු කල යුතුයි.
කිමුහුම් යවන විට දී හෝ කහින විට දී, ඉවත දැමිය හැකි ඇත පිස්නාවකින් මුඛය සහ නාසය වසාගෙන එය ආරක්‍ෂිත ලෙස බැහැර කරන්න. නැතහොත් වැලමිටෙන් මුඛය සහ නාසය වසා ගන්න.

රෝගයට පිළියම් මොනවාද?

වයිරස සඳහා බෙහෙත් සොයාගැනීම ඉතා අසීරු බව අප දන්නා කරුණකි. කෙසේ නමුත් අනෙකුත් වයිරස වලට මෙන්ම COVID – 19 වයිරසය පාලනය කිරීමට විද්‍යාඥයීන් පිළියම් සොයාගෙන ඇත. ප්‍රධාන වශයෙන් Corona රෝගීන් නිරෝධායන ක්‍රියා වලියකට භාජනය කරයි.

නිරෝධායන ක්‍රියාවලිය යනු, ප්‍රධාන වශයෙන් Corona රෝගීන් බාහිර පරිසරයෙන් වෙන් කොට තබා වයිරසය පාලනය කිරීමට ක්‍රියා කිරීමයි.

කෙසේ නමුත්, සෑම රටකම පාහේ Corona වයිරසය තුරන් කිරීමට විවිධ ක්‍රියාමාර්ග ගෙන ඇත. තවද විවධ රටවල විද්‍යාඥයීන් Corona වයිරසය සඳහා විවිධ ඖෂධ සොයාගනිමින් සිටී. මේ වන විට ජපානයේ විද්‍යාඥයීන් පිරිසක් Corona වයිරසය මගින් වැළදෙන නියුමෝනියා තත්වයට ප්‍රතිකාරයක් ලෙස Avigan නම් ඖෂධයක් නිෂ්පාදනය කර ඇත.

කෙසේ හෝ මෙම ව්‍යසනය ඉතා ඉක්මනින් අවසන් වේ යැයි ප්‍රර්ථනා කරමු. වයිරසය සම්බන්ධ පහත වීඩියෝව නරඹන්න.

අභ්‍යවකාශ ගමනය වෙනත් අතකට යොමු කළ SpaceX

August 26, 2019

Osusara Kammalawatta

Astronomy, News, Science

Add comment

1 min read

අතීතයේ සිටීම මිනිසුන් අහස නිරීක්ෂණය කරමින්, ඉන් එපිට තිබෙන්නේ මොනවාද යන්න පිලිබද කුතුහලයෙන් පසු විය. කාලයත් සමග තාක්ෂණය අතිශය දියුණු තත්වයට පත්ව තිබුනද, අභ්‍යවකාශ ගමනය සාපේක්ෂව නොදියුණු තත්ත්වයක පසුවිය. 21 වන ශතවර්ෂය ආරම්භය වන විටත් අභ්‍යවකාශ ගමනය ඉතා සංකීර්ණ, මිල අධික කටයුත්තක් විය. එමෙන්ම එය සම්පුර්ණයෙන්ම පාලනය වුනේ විවිධ රටවල් වල රජයන් යටතේ ය. මේ තත්වය මග හැරීමට අලුත්ම සංකල්පයක් ලොවට අවශ්‍ය විය. එක් මිනිසෙකුට මේ සියල්ල වෙනස් කිරීමට සිහිනයක් තිබුණි. ඒ මිනිසා නමින් ඊලෝන් මස්ක් (Elon Musk) වන අතර ඔහුගේ හීනය SpaceX නම් විය.

SpaceX ආයතනයේ ආරම්භය

SpaceX නැතහොත් Space Exploration Technology Corporation යන ආයතනය Elon Musk විසින් 2002 වර්ෂයේදී ආරම්භ කරනුයේ, අභ්‍යවකාශයේ ගමන් කිරීමට යන වියදම අවම කිරීමට අවශ්‍ය තාක්ෂණය නිර්මාණය කිරීම සහ අඟහරු ග්‍රහයාගේ ජනාවාස ඇති කිරීම යන පරමාර්ථ ඇතුවය. Elon Musk ගේ දැක්ම වුයේ, සාපේක්ෂව වියදම අඩු රොකට් යානා නිර්මාණය කර අභ්‍යවකාශ ගමනාගමනය දැනට පවතින ගුවන් සේවාවක් මෙන් පහසු කිරීමය. එනම් භාණ්ඩ හෝ මගීන් අභ්‍යවකාශයේ ප්‍රවාහනය කර එම යානා නැවත පෘථිවියේ ගොඩ බස්වා, නැවතත් භාවිතයට ගැනීමට හැකි තාක්ෂණයක් ඇති කිරීමය.

2000 වර්ෂයේ මුල් භාගයේ දී Elon Musk රුසියාවේ අභ්‍යවකාශ වැඩසටහනකට සම්බන්ධ වී, ඔහුගේ හීනය ජය ගැනීමට කටයුතු කළේය. අවාසනාවන්ත ලෙස, එය අසාර්ථක විය. පසුව ඔහුගේ හීනය ජය ගැනීමට රුසියානුවන්ගේ හෝ අන් කිසිවෙකුගේ උදවු අවශ්‍ය නැති බවත් රොකට් නිෂ්පාදනය නවතම ආකාරයකට සිදුකල යුතු බවත් Elon Musk විශ්වාස කළේය. පෞද්ගලික අභ්‍යවකාශ ගමනාගමනය පිලිබඳ කිසිවෙක් උනන්දුවක් නොදැක් වූ හෙයින්, Elon Musk හට සියළු කාර්යයන් තනිවම සිදුකිරීමටත්, වියදම් තම පෞද්ගලික ධනයෙන් සිදු කිරීමටත් සිදු විය. අවසානයේ රොකට් යානයක් ඉතා අඩු වියදමකින් නිපදවීමට Elon Musk සමත් විය.

SpaceX හි විශේෂත්වය කුමක්ද?

Elon Musk භාවිත කලේ අවම වියදමක් සහිත ක්‍රම වේ. උදාහරණ වශයෙන් NASA හි නිපදවන එක් වතාවක් පමණක් ගුවන් ගත කල හැකි රොකට් යානයක වියදම ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 100ත් 260ත් අතර අගයක් වේ. නමුත් SpaceX හි Falcon 9 නැවත භාවිතයට ගත හැකි රොකට් යානයක වියදම වුයේ ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 57ක් වැනි අගයකි. එමෙන්ම NASA හි රොකට් යානයක් ගුවන් ගත කිරීමට ඇමරිකානු ඩොලර් මිලියන 200ක ඉන්ධන දහනය කරන අතර SpaceX හි එක් ගුවන්ගත කිරීමක් සඳහා වියදම් වන්නේ ඇමරිකානු ඩොලර් 200,000 කි. SpaceX ආරම්භ කරන විට Elon Musk මෘදුකාංග ඉංජිනේරු සහ ව්‍යාපාර වැනි රොකට් විද්‍යාවට හාත්පසින්ම වෙනස් අංශයන් වලට සම්බන්ධව කටයුතු කරමින් සිටි නමුත් පොත් පත් පරිශීලනය කර ඔහු රොකට් විද්‍යාව හදාරා ඇත.

SpaceX හි ඉදිරි ඉලක්ක මොනවාද?

Elon Musk ගේ ප්‍රධාන ඉලක්කය, අභ්‍යවකාශගමනය අතිශය පහසු කිරීම හා වියදම අවම කිරීමය. 2015 වර්ෂයේ SpaceX විසින් චන්ද්‍රිකා 4000ක් දියත් කර මුළු ලොවටම අන්තර්ජාල පහසුකම් ලබා දීමේ ව්‍යාපෘතියක් ආරම්භ කළේය. Elon Musk ගේ දිගු කාලීන දැක්ම, අඟහරු මත ජනාවාස ඇති කිරීමය. ඔහු 2030 වන විට අඟහරු මතට මිනිසුන් ප්‍රවාහනය කිරීමට බලාපොරොත්තු වන බව පැවසේ.

මේ තමයි SpaceX වල කතාව. එක් මිනිසෙකු සහ ඔහුගේ අදහසක් ලොව සංකීර්ණම කර්මාන්තයේ විශාල වෙනසක් ඇති කිරීමට සමත් වීම පුදුම සහගත කරුණකි. අවසාන වශයෙන් මතක් කිරීමක් කල යුතුය. SpaceX සාර්ථක වීමට හේතුව Elon Musk අසාමාන්‍ය බුද්ධිමතෙකු වීම හෝ ඔහුගේ දැඩි කැපවීමම නොවේ. ප්‍රධානම දේ Elon Musk සතු පරාජය භාරගැනීමට ඇති අකමැත්ත සහ ඔහුගේ නොපසුබස්නා උත්සාහයයි.

පිටතට නොපෙනෙන ශ්‍රවණාධාරක | Invisible Hearing Aids in Sri Lanka

May 15, 2019

Asanka Abeywickrema

Communication, Electronics, Science

Add comment

1 min read

තාක්ෂණයේ දියුණු වීමත් සමඟ ශ්‍රවණ දුර්වලතා සඳහා පළදින ශ්‍රවණ උපකරණ එනම් ශ්‍රවණාධාරක (Hearing Aids) පිටතට නොපෙනෙන ආකාරයෙන් සකස් කිරීමට සමත් වී ඇත.

ඔබ හට ශ්‍රවණ දුර්වලතායක් ඇතිනම් ප්‍රථමයෙන් ශ්‍රවණ පරීක්ශණයක් සිදුකර ගැනීම අවශ්‍ය වේ. ශ්‍රවණ පරීක්ෂණයක් මගින් ශ්‍රවණ ඌණතාවය නිවැරදිව තහවුරු කරගැනීමෙන් අනතුරුව ඔබහට පිටතට නොපෙනෙන ශ්‍රවණාධාරකයක් අවශ්‍ය නම්, ඔබහට පිටතට පළදින ශ්‍රවණ උපකරණයක් එනම් කන පිටුපසට පළදින ශ්‍රවණ උපකරණයක් අත්හදා බැලිය හැකිය. අනතුරුව පිටතට නොපෙනෙන ශ්‍රවණ උපකරණයක් ඔබහට ලබාගත හැකිය. මේ සඳහා සති තුනක් පමණ කාලයක් ගත වේ. මන්දයත් මෙම පිටතට නොපෙනෙන ශ්‍රවණ උපකරණය ඔබගේ කනෙහි ප්‍රමාණයට වෙනමම සාදනු ලැබේ. ඇතැම්විට පමණක් ශ්‍රවණාධාරක සෑදීම සඳහා වෙනත් රටකටද යැවීමට සිදුවන හේතුවෙන් කල් ගත වේ.

මෙම පිටතට නොපෙනෙන ශ්‍රවණ උපකරණ ඕනෑම අයෙකුට ගැලපේද?

මෙය ඔබගේ ශ්‍රවණ දුර්වලතාවය අනුව තීරණය වේ, එනම් ඔබගේ ශ්‍රවණ දුර්වලතාවය සියයට 80 ට වඩා වැඩි නම් මෙම ශ්‍රවණාධාරකය ඔබට ගැලපෙන්නේ නැත. මන්දයත් ශ්‍රවණ උපකරණ කුඩා වීමත් සමගම එහි Power එක අඩු වීමයි.

එමෙන්ම ඔබ කනෙහි පිහිටීම සහ පිටත ශ්‍රවණ නාලයේ ඇති ඉඩ සහ හැඩය මේ සඳහා බලපෑ හැකිය.

ඔබගේ කනෙහි නිතරම කළාඳුරු තත්වයක් ඇතිවේනම් මෙහි ඇති Wax filters නිතරම මාරු කිරීමට සිදුවේ.

මෙහි ඇති වාසි

පිටතට නෙපෙනෙන නිසා අන් අයට ඔබ ශ්‍රවණ උපකණයක් පළදින් බව දැකගැනීමට නොහැකි වීම
ඔබේ කණෙහි ප්‍රමාණයටම සාදන නිසා feedback නොවීම.
ප්‍රමාණය කුඩා වීම නිසා බර අවම වීම
Wires හෝ Tubes අඩංගු නොවීම

මෙහි ඇති අවාසි

ප්‍රමාණය කුඩා වීම නිසා බැටරිය දමා ගැනීම, සහ පැළදීම අපහසු වීම
Wax filters නිතරම මාරු කිරීමට සිදුවීම
සෑම දුර්වලතාවයකටම ප්‍රමාණවත් නොවීම, එනම් ඔබහට ශ්‍රවණ දුර්වලතාවය අධික ලෙස ඇතිනම් මෙය ප්‍රමාණවත් නොවේ.

මෙහි විවිධ ආකරයන් කිහිපයක් පැමිනෙයි, එනම්,

ITE – In the ear
ITC – In the canal
CIC – Completely in the canal
IIC – Invisible in canal

ලෙස කිහිප ප්‍රමාණයකින් පැමිනෙයි.

මෙහි ආයු කාලය

මෙය ඔබ භාවිතා කරන ආකරය අනුව තීරණය වේ. මන්දයත් ඕනෑම ශ්‍රවණ උපකරණයක් ජලයෙන් වෙන හානි මගින් ප්‍රවේශම් කරගත යුතු වේ. ජලයෙන් වෙන හානි වගකීමෙන්ද බැහැර වේ.

එමෙන්ම ඔබ මෙය මාස තුනකට වරක් අනිවාර්‍ය්යෙන්ම Service කරගත යුතු වේ. ඔබ හොදින් භාවිතා කල හොත් සාමන්‍යයෙන් අවුරුදු 5-7 ක් අතර කාලයක් භාවිතා කල හැකි වේ.

ශ්‍රවණාධරක මිළ ගණන්

මෙහි අවමය රු. 78,000 කින් පමණ ආරම්භ වන අතර රු.450,000 වන තෙක් පවතී. ශ්‍රවණාධාරයේ මිළ ගනන් වැඩි වන විට එහි පහසුකම් මෙන්ම ශබ්ද වල (කථනයේ සහ බාහිර ශබ්ද) පැහැදිලි තාවයද වැඩි වේ.

Sources : Ratmalana Audiology Centre

වැඩි විස්තර – 076 8 050600

ඔබේ smartphone එකේ GPS වැඩ කරන හැටි දන්නවාද?

March 20, 2019

Pramodya Abeysinghe

Communication, Education, Gadgets, Science

Add comment

1 min read

GPS කියන්නේ smartphone භාවිතා කරන හැම කෙනෙක්ම දන්නා දෙයක්. අද කියන්න හදන්නේ කොහොමද මේ GPS ඔබේ smartphone එකේ වැඩ කරන්නෙ කියල. Smartphone එකක GPS වලින් කරන්නෙ තමන් ඉන්න තැන එහෙම නැත්තම් phone එක තියන තැන පිහිටීම පෙන්වන එක. Smartphoneවල වගේම නවීන මෝටර් රථවල වගේ තවත් උපාංග බොහොමයක මේ GPS තාක්ෂණය යොදා ගැනෙනවා. මෙය තමන් භාවිත කරන්නෙ කුමන phone එකක් වුණත් එකම විදියට භාවිත වෙන තාක්ෂණික යෙදුමක්.

GPS හි අයිතිකරු කවුද?

GPS කියන වචනය කෙටියෙදුමක් විදියට තමා භාවිත වෙන්නෙ. Global Positioning System කියන එක තමා GPS කියන එකෙන් කියවෙන්නෙ. මෙම තාක්ෂණය ලෝකය පුරා හැමතැනම භාවිත වනවා. මෙම තාක්ෂණයේ නියම හිමිකරුවා වන්නේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයයි. ඔව් පුදුම හිතෙන කරුණක් වුණත් එහි අයිතිය පවතින්නේ ඇමරිකානු රජයට තමයි. නමුත් මෙහි මෙහෙයුම් කටයුතු භාරව කටයුතු කරන්නෙ ඇමරිකානු ගුවන් හමුදාව විසින්. නමුත් මෙහි විශේෂත්වය තමයි මෙය ඕනෑම කෙනෙක්ට නොමිලයේ භාවිත කිරීමේ හැකියාව. මුලින්ම GPS තාක්ෂණය භාවිතය ආරම්භ වුණේ 1978 වසරේ පෙබරවාරි මාසයේදීය.

GPS වැඩ කරන්නෙ කොහොමද?

GPS කියන්නේ radio navigation ක්‍රමයක්. සරලවම කියනවා නම් GPS වැඩ කරන්නෙ satellite හා receiver එකක් අතර රේඩියෝ තරංග හුවමාරුවෙන්. Smartphone එකක් නම්, එහි GPS receiver එක මගින්, smartphone එකේ අදාල software එකට ඉන්න තැන දත්ත සහ වෙලාව පිළිබද දත්ත ලබාදෙනවා. එහෙම දත්ත ලබාගත්ත කියල පෙරලා ඔබ විසින් කිසිවක් යැවීමක් මෙහිදී සිදුවන්නෙ නෑ. ඔබේ smartphone එකෙන් අදාල දත්ත ග්‍රහණය කරගැනීමට හැකිවීම පමණයි අවශ්‍ය වන්නෙ. මේ සඳහා අවම ලෙස චන්ද්‍රිකා 3ක් (නමුත් 4ක් ලෙස සලකනවා. එයට හේතුව ඉදිරියට දැනගන්න පුළුවන්) සමග smartphone එක සම්බන්ධ විය යුතුයි. මේ කාර්යය සඳහා අභ්‍යවකාශයේ චන්ද්‍රිකා 33ක් පමණ භ්‍රමණය වෙමින් පවතිනවා. මේ වනවිට චන්ද්‍රිකා 31ක් කක්ෂගත කරලා තිබෙනවා. මෙම චන්ද්‍රිකා 20,180km පමණ ඉහලින් තමා කක්ෂගත කරලා තිබෙන්නෙ.

GPS මගින් location එකකට අදාල දත්ත ලබාගැනීම නිරවද්‍යතාව අතින් ඉතා ඉහළයි. එහි නිරවද්‍යතාව 500-30cm ලෙස සැළකෙනවා. නමුත් මේ ක්‍රමයෙන් location එකක් සොයා ගැනීම අධික ශක්තියක් වැයවෙන ක්‍රමයක්. මේ සෑම චන්ද්‍රිකාවකම atomic clock එකක් තිබෙනවා. මෙහිදී අදාල smartphone එකට යවන තරංගයේ time-coded තරංගයක් යම් සංඛ්‍යාතයකින් යැවීම සිදු කරනවා. Smartphone එක විසින් දත්ත ලබාගැනීමට හොදින් ග්‍රහණය කරගන්න පුළුවන් චන්ද්‍රිකාවන් සොයාගැනීම සිදු කරනවා. මේ සඳහා බාධාවන් පවතින චන්ද්‍රිකාවන් යොදා ගන්නේ නැහැ. මෙහි බාධාවන් ලෙස හැඳින්වුයේ තරංග ලබාගැනීමට වන බාධාවන්. මෙම GPS දත්ත ඉතා සෙමින් තමයි ලබාගන්නෙ. මෙම චන්ද්‍රිකා rechargeable battery මගින් තමයි අවශ්‍ය බලශක්ති ලබාගන්නෙ. ඉතා විශාල දුරකට තරංග යවන්න විශාල ශක්ති ප්‍රමාණයක් වගේම සැලකියයුතු කාලයක් ගත වෙනවා. එම නිසා location එකක් පිළිබඳ දත්ත ඔබේ smartphone එකට එන්න විනාඩියක් පමණ ගත වෙන්න පුළුවන්.

Smartphone එකේ GPS ග්‍රහකය චන්ද්‍රිකා තුනක දත්ත මගින් ඔබේ location එක සොයා ගන්නවා. මෙයට තාක්ෂණිකව කියන්නෙ location එක triangulate කරනවා කියල. ඉහත සඳහන් කරා වගේ 4වන චන්ද්‍රිකාවෙන් ලැබෙන දත්ත වලින් කරන්නෙ altitude එක (උන්නතාංශය) ලබාගන්න එක. කලින් සඳහන් කරා වගේ බාධක තිබෙනවා නම් මෙම ක්‍රියාවලිය කරගන්න GPS තාක්ෂණයට හැකියාවක් නැහැ. දැන් ඔබ සිතනවා ඇති මෙතරම් කාලයක් සහ ශක්තියක් ගන්නවා නම් සහ බාධක ඇතුවත් තමන්ගේ smartphone එක කොහොමද හරියටම location එක ගන්නෙ කියල. මේ සඳහා තමයි AGPS කියන තාක්ෂණය තිබෙන්නෙ.

මොකද්ද මේ APGS?

AGPS කියන එකේ තේරුම තමයි Assisted Global Positioning System. GPSවල තිබෙන ප්‍රශ්න මගහරවමින් තමයි මෙම ක්‍රමය භාවිත වෙන්නෙ. විශේෂයෙන්ම නිතරම location එක update කරන වැඩකට නම් AGPS තමයි අවශ්‍ය වෙන්නෙ. උදාහරණයක් විදියට Google Maps ආධාරයෙන් navigation කිරීම කියන්න පුළුවන්. මෙහිදී සිදුවෙන්නෙ cellular location එකත් යොදාගැනීමයි. ඔබේ දුරකථන සම්පාදක (carrier) නිතරම අසල කුළුණ සමග සම්බන්ධ වන නිසා (ping) ඔබේ smartphone එකට ඔබේ location එක ගැන අදහසක් ලබාගත හැකි. ඔබ කුළුණු 3කට මැදිව ඉන්න අවස්ථාවක ඔබේ දුරකථන සම්පාදකට පුළුවන ඔබේ location එක traingulate කරන්න. මෙම ක්‍රමයේදීත් signal වල strength එක වගේම කුළුණු වලට ඇති දුර බලපානවා. නමුත් පවතින කුළුණු ප්‍රමාණයත් එක්ක මෙම ක්‍රමය ඉතා ප්‍රායෝගිකයි. මෙහිදී cellular location විතරක් නෙමේ භාවිත වෙන්නෙ. ඉතා නිවැරදි location එකක් ලබාගැනීමට ඔබේ GPS ග්‍රාහක චිපය GPS data සහ cellular location එක අතර switch වෙමින් තමයි මේ කටයුත්ත කරන්නෙ. GPS වල සිදු නොවුනත් AGPS වලදී ඔබේ phone එකෙන් යම් දත්ත කුළුණ වෙත යැවීම සිදුකරනවා. මේ සඳහා වලංගු mobile connection එකක් අවශ්‍ය වනවා. ඒ වගේම mobile data on කර තිබීමත් අවශ්‍ යවනවා.

මොකද්ද වැඩියෙන් හොඳ?

අවසාන වශයෙන් කියන්න තිබෙන්නේ ඉතා ඉක්මනින් හා real time update වෙන අවස්ථාවකට නම් AGPS තමයි ඉතා සුදසු වන්නේ. නමුත් ඒ සඳහා mobile data අවශ්‍ය වීම යම් අවාසියක්. හේතුව mobile data connection එකක් නැති තැනකට එම ක්‍රමය යොදාගත නොහැකි වනවා. ඒවගේම GPS තරම් එහි නිරවද්‍යතාව නැහැ. ඔබ අත්දැකීමෙන් දන්නව ඇති, ඉතා දුෂ්කර පැත්තක Google Maps දැම්මම ඔබේ location එක dot එකකින් පෙන්වනවා. ඒ GPS භාවිතයෙන් තමයි සිදු වෙන්නෙ. නමුත් එවැනි වෙලාවක mobile connection දුර්වල නිසා navigation කිරීම සිදු කරන්න අමාරුයි. ඒ, GPS realtime වැඩ නොකරන නිසා. මේ ලිපියෙන් GPS හා AGPS වෙනස්කම හා ඔබේ smartphone එක location එක detect කරන ආකාරය ගැන අදහසක් ලැබෙන්න ඇති කියල හිතනවා.

The Nubia X Smartphone

December 5, 2018

Lochitha Adikari

AI, Communication, Electronics, Fun, Gadgets, Hardware, Mobile, News, Science

6 Comments

3 min read

At a glance, this new smartphone bears nothing significant than a metal frame which combines two glasses, the back and the sides slightly curved to create a soft and stylish feel and comfortable grip; which is the general trend today. But within few days since the release, the ZTE Nubia X conquered the attention of the internet. The Nubia X is one of the most unique smartphones we can ever come across. It is undoubtedly has become a delightful surprise for the smartphone market.

The new ZTE smartphone comes with a 6.26-inch screen with a resolution of 2280×1080 pixels. The bezel is optimized for screen ratios of 93, 6%.

The most eye-catching feature of Nubia X is the hidden second screen under the glass back. This second screen allows the front of the device to be completely notch-less without the need for a front camera cutout. The back of the phone is simply reflective and blue but possesses a display hidden underneath which is equipped with an OLED screen size up to 5.1 inches and a familiar dual camera system. The Nubia X sub-screen interestingly does not inferior the main screen; has an impressive display quality of 19: 9 aspect ratios with a resolution of 1520×720 pixels.

The fingerprint scanner is where your thumb rests. Based on the way you hold the phone, it knows which screen you are using and it will instantly light up. Since there is no front camera, you can use the rear camera to take the selfies, and the photographs get switched to the front screen with a higher resolution. The Nubia X’s rear camera system has 24 MP f / 1.7 and 16 MP f / 1.8 resolution, dual PDAF, HDR, AI which helps to capture photographs with high quality.

The two screens do not work at the same time, except in some cases like gaming. Switching between the two screens is not very convenient when the user has to interact with the fingerprint sensor pair which is located on the two sides. The Nubia X version to ZTE will gracefully use sensors or AI to help make the second screen role more obvious, the conversion is also easier.

Stating the Nubia X configuration; it uses 845 Snapdragon 8 core, Adreno 630 graphics processor, 6/8 GB LPDDR4X high-speed memory, 64/128/256 GB memory option, 3,800 mAh battery supports Quick Charge 4.0, Android OS Oreo 8.1 with custom interface Nubia UI 6.0 X. The smartphone comes in attractive colors such as black, blue, gold and red.

Meet Sophia the Robot

November 14, 2018

Lochitha Adikari

AI, Electronics, Gadgets, News, Science

17 Comments

2 min read

The field of robotics is invading the world, representing the intersection of humanity and technology. Robots can now perform complicated delicate movements with elegance. With the intuitive idea that technology can enhance humanity, this intersection will help to actualize the higher states of being.

Humanoid robots are robots which resemble the human body, possess a great demand nowadays. Sophia; activated on February 14th 2016, is among these well reputed humanoid robots. It is a social humanoid robot developed at a small research and design laboratory by a Hong Kong-based company, Hanson Robotics. “She is a tool for science in studying human to human interaction, and she’s now a platform for allowing AI to express natural-like human emotional state(s), which is something we’re developing. True emotive AI,” says Hanson.

One of it’s most significant features is the ability to exhibit more than 50 facial expressions. Not only she can represent a number of emotional states, but she can also see emotional expressions on a human face as well.

The creator of Sophia, Hanson says it has simulations of every major muscle in the human face, which help in generating expressions of joy, grief, curiosity, confusion, contemplation, sorrow, frustration, among other feelings.

Since Sophia’s first public appearance at South by Southwest Festival(SXSW) in mid-March 2016 in Texas, United States, it has become a cultural icon. Sophia has been covered by media around the globe and has participated in many high-profile interviews. She also has made way across late night, graced the covers of magazines, headlined major tech conferences and even delivered a speech to the United Nations, about issues ranging from artificial intelligence to the role of robots. Sophia became the first non-human to be given any United Nations title and was awarded the United Nations Development Programme‘s first-ever Innovation Champion in November 2017. She was granted Saudi Arabian citizenship and became the first robot to have a nationality.

“I don’t know what it is about Sophia, that speaks to people, but I hope that we can develop our AI and robots in a way that makes a deep emotional connection,” said Hanson.